دخمه زرتشتیان دخمه خاموشان

Please wait ...

دخمه یا برج خاموشان زرتشتی یزد بر بلندای کوهی به همین نام قرار دارد. زرتشتیان اعتقاد دارند که فساد جسمانی و معنوی پا به پای هم و به موازات هم رخ می دهند و بنابراین زمانی که شخصی خرقه تهی کرده و در می گذرد، پیکر بی جان وی در هنگام تجزیه تحت نفوذ نیروهای شیطانی قرار گرفته و تبدیل به منبع ناپاکی می شود. از همین رو، به منظور جلوگیری از گسترش ناپاکی پیکر فرد فوت شده باید از بین برود. از آنجا که یک زرتشتی نباید هیچ عنصری را آلوده کند، پیکر وی نه می تواند سوزانده شده، نه به آب سپرده شود و نه در خاک دفن شود.

در عوض اجساد مردگان به بالای تپه ای بلند یا کوهی، دور از هرگونه مرکز جمعیتی و عناصر طبیعی مقدس انتقال داده شده و در بناهایی موسوم به برج خاموشان در معرض خورشید قرار می گیرند.

اجساد معمولا ظرف یک روز پس از مرگ و در ساعات روز به برج انتقال داده می شدند. تعداد افرادی که جسد را حمل می کردند (نساکش)، حتما باید زوج می بود حتی اگر فرد درگذشته کودکی بود که به تنهایی توسط یک نفر قابل حمل بود.

تنها کسانی که جسد را لباس پوشانده و همچنین حاملان جسد اجازه داشتند پیکر بی جان فرد فوت شده را لمس کنند. اگر بر حسب تصادف، فردی جسد را لمس می کرد، تا زمانی که مراسم پاک سازی را که دربردارنده تشریفات شستشوی بدن است، طی نمی‌کرد، از ارتباط با دیگر افراد منع می شد.

در تشریفات قرار گرفتن جسد در معرض نور خورشید که "خورشید نیگریشن" نامیده می شود و در زبان پهلوی به معنای نگریسته شدن توسط خورشید است، پیکر بی جان فرد بر بالای برج قرار داده می شد؛ برجی که بامی تقریبا مسطح دارد و کمی مرتفع تر از مرکز به سه حلقه متحد المرکز تقسیم شده، و به منظور دسترسی پرندگان و کرکس ها به جسد، روباز است.

جسد مردان در حلقه بیرونی، زنان در حلقه دوم و کودکان در حلقه درونی قرار می گرفت. بعد از اینکه خورشید اجساد را تجزیه کرد و پرندگان گوشت مردار را می خوردند، استخوان‌های باقی مانده در چاه استودان (محل نگه داری استخوان) قرار داده می شد.

برج خاموشان با خشت گلی، سنگ و گچ ساخته می شد تا زمین را از آلودگی حفظ کند. دخمه خارج از شهر قرار دارد و با احتسابات و برآوردهای دقیق در جایی بنا شده است که باد آلودگی ها را با خود به شهر باز نمی گرداند.

شماری از ملاحظات از جمله قرارگرفتن برج‌های خاموشان در داخل شهرهای در حال رشد و توسعه، منجر به این شد که زرتشتیان در دهه 40 شمسی استفاده از این برج‌ها را متوقف کنند و از روش های جدید دفن مردگان استفاده کنند؛ یکی از این روش‌ها قرار دادن جسد در گورهایی از جنس گچ بود که به منظور جلوگیری از آلوده کردن زمین با سنگ پوشیده شده بودند.

دخمه زرتشتیان دخمه خاموشان

آدرس
بلوار شهیدان اشرف

گردشگری

دخمه زرتشتیان دخمه خاموشان