Please wait ...

حرم حضرت فاطمه معصومه (س) یکی از مهم‌ترین و مورد توجه ترین مکان‌های زیارتی در ایران است. این حرم به یادبود فاطمه بنت موسی الکاظم، خواهر علی بن موسی الرضا (ع) امام هشتم شیعیان ساخته شد. وی برای دیدن برادر خود از شهر مدینه عازم مرو (مشهد امروزی) شد و در طول سفر بیمار گشت و بعد از 17 روز به دیار باقی شتافت و سپس در شهر قم به خاک سپرده شد.

تا دوره صفوی این حرم سازه ای ساده بود و تزیینات بسیار کمی در آن به کار رفته بود. در سال 897 شمسی، یکی از زنان شاه اسماعیل اول صفوی با ایوانی طلایی و دو مناره این حرم را زینت داد. وی همچنین مقبره هشت ضلعی حرم را نوسازی کرد و گنبدی به آن افزود.

شاه طهماسب یکم نیز در سال 935 شمسی ضریحی مزین به کاشی‌های هفت رنگ و کتیبه‌های معرق به مقبره اضافه کرد. فتحعلی شاه قاجار هم در سال 1192 شمسی این ضریح را با نقره پوشاند. این ضریح در سال 1368 جای خود را به ضریحی تازه که هنرهای تزیینی مدرن‌تری روی آن به کار رفته بود، داد.

حرم حضرت فاطمه معصومه (س) دارای سه صحن است: صحن قدیم یا عتیق که به دست همسر شاه اسماعیل اول ساخته شد، صحن نو یا اتابکی که در سال 1263 ساخته شد و صحن صاحب الزمان که در سال 1384 ساخته شد.

ایوان طلا دارای دو گلدسته مربوط به دوران صفوی است که هر کدام 17 متر ارتفاع و 1 و نیم متر پهنا دارند. این منارها دارای تزیینات گره چینی، کتیبه‌های کوفی و سرپوش طلایی هستند. گلدسته‌های ایوان آینه  28 متر طول و 3 و نیم متر پهنا دارند و تزیینات گره چینی  کتیبه‌های کاشی کاری دارند. گلدسته‌های صحن اتابکی به کاشی‌های زیبا و هشت وجهی و کتیبه‌های خیره کننده مزین شده اند.

اهمیت مذهبی این حرم موجب شده است شماری از افراد سرشناس از چهره‌های مذهبی گرفته تا عالمان دینی و پادشاهان و سیاستمداران در آن به خاک سپرده شوند. برخی از مطرح ترین چهره‌های دفن شده در حرم حضرت معصومه عبارتند از:

شیخ فضل الله نوری، حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی، شهاب الدین محمد حسین مرعشی نجفی، محمد رضا گلپایگانی و محمد تقی بهجت فومانی، همگی مراجع تقلید شیعه، محمد حسین طباطبایی، روحانی، فیلسوف و نویسنده، محمد مفتح، روحانی، فیلسوف و از چهره انقلاب اسلامی، یوسف اعتصامی، خبرنگار، مترجم و نویسنده، پروین اعتصامی، شاعر، حسن وثوق الدوله، نخست وزیر دوره قاجار، احمد قوام، شخصیتی که 5 مرتبه به مقام نخست وزیری ایران رسید و مهدی بازرگان، محقق و نخست وزیر سابق ایران.

از شاهان صفوی شاه عباس دوم، شاه سلیمان اول، شاه سلطان حسین و شاه عباس سوم و از شاهان قاجار فتحعلی شاه و محمد شاه در حرم حضرت فاطمه معصومه  (س) به خاک سپرده شده‌اند.

 

حرم فاطمه معصومه

  • آدرس

    خیابان ارم