Please wait ...

فرهاد تراش که به معنای تراشیده شده بدست فرهاد است، اثری سنگی با 180 متر طول و 33 متر ارتفاع است که در سمت غربی کتیبه داریوش قرار دارد. باستان شناسان اعتقاد دارند این اثر بزرگ که با کتیبه داریوش در بیستون قابل مقایسه است، برای ساخت یک نقش برجسته در دوران ساسانی آماده شده بود اما به دلایل نامعلومی هرگز مورد استفاده قرار نگرفت.

برخی از مورخان می گویند این دیوار سنگی بدین منظور تراشیده و آماده شد تا داریوش وصیت خود را روی آن ثبت کند. عده ای دیگر بر این باورند این اثر آماده شده بود تا داریوش بتواند صحنه پیروزی خود بر یونانیان را طی حکاکی بر آن جادوانه کند اما شورش در مصر، شکست در نبردهای آتوس و ماراتون و نهایتا مرگ وی مجال این را نداد که چنین نقش برجسته ای خلق شود.

یک نظریه دیگر در مورد فرهاد تراش این است که خسرو پرویز، پادشاه ساسانی حدود هزار سال بعد از مرگ داریوش دستور ساخت آن را داد. افسانه های محلی و آثار ادبی نویسندگان مختلف از این نظریه حمایت می کند.

بر اساس افسانه ها و اساطیر، سنگ تراشی به نام فرهاد شیفته و عاشق شیرین که محبوب خسرو بود، شد. خسرو بعد از پی بردن به علاقه فرهاد به شیرین، رقیب عشقی خود را به کوه بیستون تبعید کرد و به وی این دستور غیرممکن را داد که با تراشیدن کوه پلکان بسازد یا به عقیده عده ای کوه را تا زمان رسیدن به آب بتراشد. خسرو در نهایت به وی پیام دروغین مرگ شیرین را داد و فرهاد بعد از شنیدن این خبر خود را از بالای کوه به پایین پرتاب کرد. می گویند یک درخت انار از زمینی که تبر وی به آن برخورد کرد، سر بر آورد.

داستان عاشقانه فرهاد و شیرین از افسانه های محبوب دوران بوده و بسیاری از شاعران در مورد آن شعر سروده و بسیاری از نقاشان این داستان را در کارهای خود به تصویر کشیده اند. اگرچه فردوسی، شاعر حماسه سرای ایرانی در شاهنامه خود در مورد این دو دلداده عاشق سروده است، اما این نظامی گنجوی بود که در کتاب شعر خود موسوم به خسرو و شیرین داستان عشق آن دو را جاودانه کرد. اشعار این کتاب حکایتگر داستان عشق خسرو پرویز ، پادشاه ساسانی و شیرین و همچنین داستان شیرین و فرهاد سنگ تراش است. نگارگران اشعار نظامی را با تصاویری که همگی کوه بیستون را به تصویر کشیده اند، همراه کرده اند.

این دیوار و لوح سنگ تراشی شده به عنوان میراث ملی به ثبت رسیده است.

فرهاد تراش

  • آدرس

    کرمانشاه